شکل گیری اعتمادبهنفس بهتدریج از دوران کودکی در حدود ۳ تا ۵ سالگی شروع می شود (به عقیده برخی حتی در سنین پایینتر) و به اینکه دنیای پیرامون کودک چگونه است و والدین چطور با او رفتار میکنند بستگی دارد. در این زمان واکنشهای والدین و مراقبان در شکلگیری اعتمادبهنفس بسیار مهم و تأثیرگذار است، چراکه آنها میتوانند اعتمادبهنفس مثبت را تسهیل کنند. کودکان از همان اوان کودکی خواستار استقلال و در جستجوی راه آزادی هستند و دوست دارند به خود متکی باشند. این نیاز در همه کودکان وجود دارد، حتی در آنها که فوقالعاده ضعیفاند.
از حدود چهارسالگی این تمنا در آنها آشکار میشود، متکی به نفس و مفتخر به آن هستند و به کارهایشان هم با دید اعجاب و تحسین مینگرند. اما این فرایند حتی قبل از این سن شروعشده است زمانی که یک نوزاد یا طفل نو پا به مرحله مهمی از زندگی میرسد، حس کمالی را تجربه میکند که تکیهگاه رشد اعتمادبهنفس در او خواهد بود.
زمانی که کودک پس از تلاشهای پیدرپی و ناموفق، قادر به بردن قاشق به دهان میشود، یک حس توانستن را تجربه میکند؛ مفهوم موفقیت در پی تلاشهای پیدرپی. همچنان که کودک تلاش میکند، شکست میخورد درباره توانمندیهای خود به باورهایی میرسد و در همان زمان، بر اساس تعاملاتش با سایر افراد، در حال شکل دادن افکاری درباره «خودش» میشود.
از حدود پنجسالگی او به خود بیشتر توجه میکند و سعی دارد کمتر تحت تأثیر القائات قرار گیرد. در ششسالگی ممکن است به مادر پیشنهاد کند که اگر خواست بهجایی برود او خانه را نگهداری خواهد کرد و در فاصله سنی چهارتا هفتسالگی اعتمادبهنفس در او مستقر میشود، حالت خود گرایی او سبب میگردد که به کارهای شخصی، فوقالعاده توجه نماید و از دیگران رویگردان شود.
از حدود سنین پس از هفتسالگی اعتمادبهنفس در او ریشهدار شده و حتی کودک را به فرماندهی و امرونهی وامیدارد. میل دارد در امور، دخالت و اظهارنظر کند و برای حل مشکلات شخصاً اقدام نماید. اعتمادبهنفس او همراه با خودنمایی و خودبینی است و میکوشد هر روز از روز قبل تواناتر و کاملتر شود؛ و از وضعی که در آن است و هم از وابستگیهای گوناگونش به پدر و مادر نجات پیدا کند و البته این والدین و مربیان کودکاند که میبایست چنین موجباتی را فراهم سازند. هنگامیکه والدین از این نیازها و مقتضیات سنی کودکشان آگاه باشند و به آنها احترام بگذارند میتوانند اعتمادبهنفس را در کودکان پرورش دهند.
عکسالعمل مناسب والدین در تقویت و ایجاد اعتمادبهنفس کودکان نقش کلیدی دارد و باید تلاش کرد تا در کوچکترین نهاد اجتماعی که همان خانواده است زمینههای لازم و ضروری تقویت اعتمادبهنفس کودکان خود را فراهم کنیم. تمام والدین برای افزایش و تقویت اعتمادبهنفس فرزندشان تلاش میکنند. کودکی را تصور کنید که برای اولین بار تصمیم دارد از یک پارچ آب برای خودش آب بریزد. اولین واکنش پدر و مادرها معمولاً این است: «عزیزم! حواست رو جمع کن آب رو نریزی.» اما به نظرتان این جمله چطور است؟ «آفرین که خودت برای خودت آب میریزی، عزیزم!» در این مطلب روشهایی برای تقویت اعتمادبهنفس کودک پیشنهاد شده است.
منبع: کتاب پنج مهارت که باید به فرزندانمان بیاموزیم- پرستو امیری- حبیبه برزگر- انتشارات آثار فاخر
دانشیار روانشناسی بالینی دانشگاه خوارزمی
نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخشهای موردنیاز علامتگذاری شدهاند *
سلام آقای دکتر من ارشد بالینی دارم برای گرفتن مجوز از سازمان نظام میخو ...
با سلام بله یک سری پرسشنامه های استاندارد برای ارزیابی و غربال گری مشک ...
سلام آقای دکتر، روزتون خوش! آیا پرسشنامه ای داریم که اختلالات رفتاری ن ...
سلام خسته نباشید.بنده ۱۷ سالمه ۴ ماه پیش مصرف گل داشتم ب میزان کم کلا ...
کارگاه های مرکز مشاوره کاج به صورت حضوری است و در حال حاضر امکان برگزا ...
درمان مبتنی بر کارآمدی هیجانی
یکپارچه سازی درمان شناختی رفتاری و درمان مبتنی بر تعهد و پذیرش
درمان شناختی رفتاری اعتیاد
راهنمای عملی درمان فراشناختی اضطراب و افسردگی
مهارتهای زندگی زناشویی
پرداختن به هیجان در درمان شناختی رفتاری: تکنیک هایی برای بالینگران
تکنیکهای مصاحبه و مشاوره برای یاری رسانی موثر
هیجان در درمان: از علم تا عمل
کارگاه آموزش کارگاه مهارتهای فرزندپروری نوجوان
کارگاه آموزشی روشهای مدیریت استرس برای غیر روانشناسان
کارگاه آموزشی روشهای کنترل خشم برای غیر روانشناسان
کارگاه آموزش مهارتهای جراتمندی و ابراز وجود برای غیر روانشناسان
کارگاه آموزش مهارتهای ارتباط مؤثر برای غیر روانشناسان
کاربرگهای درمان فراشناختی اختلال هیجانی
پرسشنامه خودسنجی فراشناخت ها
شناسایی و اصلاح خطاهای شناختی
برنامه درمان فراشناختی اختلال وسواسی- اجباری
پروتکل درمان فراشناختی افسردگی اساسی
برنامه درمان فراشناختی اضطراب فراگیر
برنامه درمان فراشناختی اختلال استرس پس از آسیب