شناخت درمانی هیجان مدار

مؤلّف:مایک پاور

مترجمان: دکتر شهرام محمدخانی و محمد درهرج

مرکز خدمات روانشناسی و مشاوره کاج

شناخت درمانی هیجان مدار چیست؟

شناخت درمانی هیجان مدار– در آغاز قرن بیستم، روانشناسی در پی یورش مشترک رفتارگرایی آمریکایی و روسی، روح خود را از دست داد. در دهه‌ی ۱۹۵۰ روانشناسی حداقل ظرفیت خود برای فکر کردن را به دست آورد و روانشناسی شناختی در سمپوزیومی در موسسه‌ی فنّاوری ماساچوست، در ۱۱ سپتامبر ۱۹۵۶ متولد شد. رشد و توسعه‌ی بعدی علوم شناختی، روانشناسی و بسیاری از حیطه‌های نزدیک به آن مانند زبانشناسی، مردم‌شناسی، فلسفه و هوش مصنوعی را در برگرفت؛ اما متأسفانه یک چیزی در این گام‌های بلند روبه‌جلو، از قلم افتاد و آن هیجان است.

طی قرن گذشته روانشناسی از رشته علمی که تمرکز بر رفتار بر آن حکم‌فرما بود، به یک‌رشته متمرکز بر شناخت توسعه یافت. با این حال، اخیراً روانشناسی دوباره به نقش محوری مهمی که هیجان در هر کاری که ما انجام می‌دهیم، ایفا می‌کند، پی برده است. شواهد از این اندیشه حمایت می‌کنند که نه‌تنها استفاده از عقلانیت موجب کاستن و فرونشاندن هیجانات منفی می‌شود، بلکه استفاده از خود هیجان‌ها به‌عنوان دروازه­ی ورود به شبکه‌ی شناختی-عاطفی ناکارآمد نیز می‌تواند منجر به همان آثار مطلوب شود.

هیجان‌ها به طور ناگشودنی با شناخت‌ها پیوند خورده‌اند. آن‌ها یک نظام پیش­کلامی سریع برای ارزیابی خطر فراهم می‌سازند، برجستگی خاطرات را تعیین می ­کنند، بر علامت­دهی و ارتباط بین‌فردی تأثیر می‌گذارند به شایستگی‌ اجتماعی کمک می‌کنند و با افکار هشیار برای ایجاد روایت‌هایی که جایگاه فرد را در جهان در طول زمان تعیین می­کنند، تعامل می‌نمایند . از دیدگاه تکاملی، هیجان‌ها ضرورتی بنیادی و انطباقی قلمداد می‌شوند. هیجان‌ها اطلاعاتی فراهم می‌آورند که انسان را به سمت نیازهای اساسی خویش هدایت می‌کند و با انگیزه برای برآورده کردن این نیازها با محیط تعامل می­کنند.

شناخت درمانی هیجان مدار کارهای انجام‌شده در زمینه رفتار، شناخت و هیجان را یکپارچه کرده تا درک جدیدی از درمان در اختیار درمانگران قرار دهد. شناخت درمانی هیجان مدار یک راهنمای ارزشمند و به‌موقع برای متخصصانی است که به دنبال بهبود اثربخشی بالینی خود هستند.